Dr. Enikö Sonkoly, dermatoloog aan het Karolinska-instituut in Stockholm (Zweden), gaf een stand van zaken van de geneesmiddelen tegen psoriasis die gericht zijn tegen intracellulaire doelwitten, de zogenoemde kleinmoleculaire stoffen.

In tegenstelling tot wat het geval is voor de biologische behandelingen is de structuur van kleinmoleculaire stoffen perfect bekend, aangezien ze chemisch geproduceerd worden, een laag moleculair gewicht hebben en weinig specifiek zijn. Bovendien kunnen ze oraal of zelfs topisch toegediend worden. “Er zijn tal van metabole signalisatieroutes ontdekt die als doelwit kunnen dienen bij de behandeling van psoriasis”, legt de Zweedse specialist uit.

Bron figuur: Sonkoly E. Existing and upcoming small molecules EADV 2021 nr ID D1T03.2D

Zoals blijkt uit de figuur, zijn er al een aantal geneesmiddelen op de markt en wordt er naar andere nog onderzoek gedaan. Zo zijn de remmers van de metabole JAK-STAT-route al goed bekend. Die route vormt een systeem voor signaaloverdracht dat bestaat uit een transmembranaire receptor, gekoppeld aan een Januskinase-enzym en een STAT-eiwit. “Die kleinmoleculaire stoffen zijn veelbelovend bij psoriasis omdat een hele reeks verbindingen die al bestaan of onderzocht worden op die route kunnen ingrijpen”, aldus E. Sonkoly. Dat is meer bepaald het geval voor deucravacitinib. Momenteel gaat het om een enkele remmer van de STAT-route, meer bepaald een TYK2-remmer, die oraal kan worden toegediend. Die remmer is selectief voor TYK2, een tyrosinekinase. “Dat kinase is interessant omdat het betrokken is bij de signaaloverdracht die geactiveerd wordt door IL-12, IL-23 en interferon a en b. Die remming onderdrukt de transcriptie van de genen die een rol spelen bij de specifieke immuunrespons bij psoriasis.” Onlangs zijn er fase III-studies gepubliceerd die ook gepresenteerd werden op het zomercongres van de Amerikaanse academie voor dermatologie. Uit de studies POETYK PSO-1 (n = 666) en POETYK PSO-2 (n = 1.020) is gebleken dat die kleinmoleculaire stof een snellere en sterkere werking had dan apremilast.

Enkele andere verbindingen kunnen topisch toegediend worden, zoals de agonist van de arylkoolwaterstofreceptor tapinarof, die volgens E. Sonkoly een alternatief zou kunnen zijn voor topische corticosteroïden, ook al zijn er nog meer gegevens nodig.

Referenties:
- Sonkoly E. Existing and upcoming small molecules EADV 2021 nr ID D1T03.2D
- Korman N Deucravacitinib, an Oral, Selective Tyrosine Kinase 2 (TYK2) Inhibitor, Compared with Placebo and Apremilast in Moderate to Severe Plaque Psoriasis: Onset of Action in the Phase 3 POETYK PSO-1 and POETYK PSO-2 EADV 2021 Poster Number: P1411