Voor het eerst zijn vormen van kanker voor heel Nederland geografisch in kaart gebracht. In deze Kankeratlas is te bekijken in hoeverre het aantal kankerdiagnoses in een buurt afwijkt van het landelijke gemiddelde. Waarop wacht België?

Bedenker van het concept is Prof. dr. Valery Lemmens, bestuurslid van het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland. Hij bekleedt ook de leerstoel Cancer surveillance aan het Erasmus Medisch Centrum. Hij vond zijn inspiratie in de Australische Kankeratlas die in 2018 het licht zag.

In deze Kankeratlas wordt duidelijk in hoeverre het aantal kankerdiagnoses in een buurt afwijkt van het landelijke gemiddelde. De atlas toont patronen van hoe vaak bepaalde kankersoorten ergens voorkomen. Hij is gebaseerd op data waar mensen woonden toen ze de diagnose kregen. De 24 meest voorkomende kankersoorten in Nederland zijn opgenomen in de atlas.

Zo blijkt bijvoorbeeld dat in de kustgebieden huidkanker vaker dan gemiddeld voorkomt. Voor longkanker valt dan weer op dat in vrijwel alle grootstedelijke gebieden verschillen opduiken per wijk. Het Kankercentrum vermoedt dat die verschillen te wijten zijn aan de hoeveelheid mensen die er in het verleden hebben gerookt: in bepaalde wijken was roken veel meer ingeburgerd. Ook blijkt dat de frequentie van baarmoederhalskanker regionaal verschilt. Dat zou te wijten zijn aan al dan niet participeren in het bevolkingsonderzoek rond baarmoederhalskanker en dus een verschil in preventie.

De cijfers geven uiteraard alleen algemene gemiddelden weer, geen individuele risicoverschillen.

"Het mooiste is als mensen in deze gebieden, dankzij onze atlas, bewuster rekening houden met de uv-straling", aldus epidemioloog Valery Lemmens. Hij hoopt ook dat de atlas beleidsmakers helpt doelgerichter op preventie in te zetten en inzicht biedt dat onderzoek versnelt, vooral in de gebieden die dit het meest nodig hebben.