Een vrouw van 24 jaar raadpleegt ons in het AZ Maria Middelares in Gent wegens een ‘vreemde’ transiënte ontkleuring  ter hoogte van de handpalmen na watercontact. Het fenomeen doet zich voor sinds één jaar. Er is enkel een gevoel van lichte prikkeling. Ze heeft het ook als haar handen nat zijn van het zweet. Voor het overige verkeert de patiënte in goede gezondheid en neemt ze enkel orale anticonceptie.

Wanneer ze haar handen onderdompelt in water, zijn op de handpalmen wittere, licht verheven, oedemateuze zones te zien, waarin kleine doorzichtige papels met gaatjes te onderscheiden zijn (Figuren 1 en 2).

Figuur 1: Detail handpalm.

Figuur 2: Hand na onderdompelen in water.

Aquagenic syringeal acrokeratoderma of aquagenic palmoplantar keratoderma (APPK) is een zeldzame aandoening, beschreven sinds 1974, waarbij zich kleine witte of doorzichtige papels voordoen, die kunnen conflueren tot plaques. Vaak zijn duidelijke openingen van de eccriene kliertjes te zien. De papels ontstaan steeds enkele minuten na blootstelling aan water en komen voor op de handpalmen, doch ze zijn ook al beschreven op dorsale zijde van de handen en op de voetzolen.

Het komt vooral voor bij tienermeisjes en jonge vrouwen, uitzonderlijk bij mannen. De diagnose wordt gesteld op basis van het typische klinisch beeld, uit te lokken door de handen onder te dompelen in water. Histologie toont gedilateerde eccriene ducti en orthokeratotische hyperkeratosis. De oorzaak is ongekend. Het is een zeldzame aandoening. Mogelijk gaat het om een verworven stoornis van de zweetklieren of een primaire keratodermie. Het komt vaker voor bij mucoviscidose en hyperhidrosis. Een vaststaande behandeling is er niet. Therapie kan geprobeerd worden met aluminiumchloride 20%, maar de resultaten zijn wisselend.